Szanowni Państwo.
Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami przedstawiam poniżej stanowisko w sprawie:
Kwalifikacje wymagane od dyrektora w sektorze niepublicznych placówek oświatowych, w odniesieniu do wymogu ukończenia studiów wyższych lub studiów podyplomowych z zakresu zarządzania, albo kursu kwalifikacyjnego z zakresu zarządzania oświatą, prowadzonego zgodnie z przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli.
W prawie oświatowym brak jest zapisu dotyczącego wprost powyższej kwestii. Generalnie obowiązuje jednak zasada, że przepisy oświatowe dotyczące stanowiska dyrektora dotyczą szkół i placówek publicznych.
Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r., Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.) w rozdziale 8 – Szkoły i placówki niepubliczne daje umocowanie dla tworzenia przez osoby prawne i fizyczne placówek niepublicznych. Jednocześnie art. 82 ust. 1 uzależnia zakładanie szkół i placówek niepublicznych od uzyskania wpisu do ewidencji prowadzonej przez jednostkę samorządu terytorialnego obowiązaną do prowadzenia odpowiedniego typu publicznych szkół i placówek. W przypadku placówek kształcenia ustawicznego oraz ośrodków dokształcania i doskonalenia zawodowego umożliwiających uzyskanie i uzupełnienie wiedzy ogólnej, umiejętności i kwalifikacji zawodowych właściwą jednostką samorządu terytorialnego jest powiat (art. 5, ust.5a ustawy o systemie oświaty).
Art. 82 ust. 2 cytowanej ustawy precyzuje wymogi wobec zgłoszenia placówki do ewidencji, wymieniając w punkcie 4 statut placówki. W tym dokumencie mogą znaleźć się zapisy dotyczące wymagań, jakie winien spełniać dyrektor placówki. Statut nadaje placówce osoba prowadząca (art. 84 ust. 1) i może ona określić wymagania wobec dyrektora.
W zgłoszeniu placówki do ewidencji wyszczególnia się również dane dotyczące kwalifikacji pracowników pedagogicznych przewidzianych do zatrudnienia w placówce i dyrektora (art. 82 ust. 2 pkt. 5), co czyni dokonanie w statucie stosownego zapisu (dotyczącego tej kwestii) zabiegiem technicznym.
Ponieważ art. 82 w ust. 4 wyjaśnia, że w przypadku gdy zgłoszenie nie zawiera wymaganych ustawą danych lub gdy statut jest sprzeczny z obowiązującym prawem i mimo wezwania nie został zmieniony następuje odmowa (w drodze decyzji) wpisu placówki do ewidencji, można przyjąć, że wszelkie wątpliwości dotyczące zapisów statutowych, w tym kwalifikacji wymaganych od dyrektora, na tym etapie zostaną wyjaśnione.
Wymóg posiadania przez kandydata na stanowisko dyrektora kwalifikacji z zakresu zarządzania wynika z Rozporządzenia MENiS z dnia 6 maja 2003 r. w sprawie wymagań, jakim powinna odpowiadać osoba zajmująca stanowisko dyrektora oraz inne stanowisko kierownicze, w poszczególnych typach szkół i placówek (Dz. U. Nr 89, poz. 826, ze zmianami: Dz. U. z 2003 r. Dz. U. Nr 189, poz. 1854) dotyczy szkół i placówek wymienionych w art. 2 ustawy o systemie oświaty, wśród których wyszczególnia się placówki kształcenia ustawicznego (nie precyzując ich rodzaju – publiczne czy niepubliczne). Jednak art. 36a, ust. 3a ustawy o systemie oświaty zwalnia szkoły i placówki publiczne prowadzone przez osoby prawne lub osoby fizyczne niebędące jednostkami samorządu terytorialnego z obowiązku przeprowadzania konkursu na stanowisko dyrektora można przyjąć, analogicznie, że nie istnieje takowy wymóg również wobec placówek niepublicznych.
Zatem kwestia trybu powołania dyrektora i uznania jego kwalifikacji za wystarczające do kierowania placówką należy do kompetencji organu ją prowadzącego i powinna być uregulowana w statucie. Z pewnością konieczne jest zachowanie podstawowego wymogu wobec dyrektora w odniesieniu do posiadania przez niego wyższego wykształcenia.
Elżbieta Królikowska.
